Tatlı ve sarhoş edici, kalp kırıcı ve mahvedici… Çoğu zaman hepsi birden. Neden kendimizi bu duygusal mengeneye bağlamayı seçiyoruz? Aşk hayatlarımızı daha anlamlı yapar mı veya yalnızlıktan ve acılarımızdan bir kaçış yolu mu yoksa bizi üretken yapmanın biyolojik bir oyunu mu? Aşkın sebebi varsa ne bilim ne de psikoloji henüz bunu keşfetmemiştir ancak tarih boyunca bazı filozoflar bazı ilginç teoriler ortaya atmıştır.

Aşk bizi bütünleştirir. Antik yunan filozofu Platon “Tamamlanmak için aşık oluruz.” fikrini sorgulamıştır. Bir mite göre insanlar bir zamanlar dört kollu dört ayaklı ve iki yüzlü yaratıklardır, tanrıları kızdırırlar ve Zeus onları ikiye böler. O zamandan beri herkes diğer yarısından yoksundur. Aşk bizi yeniden bir bütün yapacak olan ruh eşini bulma isteğidir. Platondan çok sonra Alman filozof Schopenhauer, aşkın bedensel arzuları tatmin eden bir yanılgı olduğunu iddia eder. Arzularımız başka bir kişinin bizi mutlu edeceğini inandırdığı için aşık olduğumuzu ancak çok fena yanıldığımızı iddia eder. Doğa bizi doğurganlıkla kandırır ve aradığımız aşk dolu birleşim çocuklarımızda tamamlanır. Arzularımız tatmin edildiğinde işkence dolu varlığımıza geri döneriz ve sadece hayallerimizi korumayı ve insanın sıkıcı işler döngüsünü sürdürmeyi başarırız.

 Aşk yalnızlığımızdan kaçış yoludur. Nobel ödülü Britanyalı filozof Bertrand Russell’a göre fiziksel ve ruhsal arzularımızı gidermek için aşık oluruz. Soğuk acımasız dünyaya olan korkumuz, kendimizi korumak ve soyutlamak için bizi sağlam konaklar oluşturmaya teşvik eder. Aşkın tadı, mahremiyeti ve sıcaklığı dünyaya olan korkumuzu aşmamıza, ıssız korkularımızdan kaçmamıza ve hayatla daha fazla meşgul olmamıza yardım eder. Aşk tüm var oluşumuzu kendisini hayatın en hoş şeyi yaparak değer katar.

Başka bir bakış açısı Buddha’dan gelir. Buddha, “temel arzularımızı tatmin etmek için aşık oluruz.” düşüncesindedir. Fakat aşk büyük acı kaynağıdır. Neyse ki Buddha Sekiz Aşamalı Asil Yolu keşfetmiştir. Arzularımızın ateşini söndürup huzur, sükûnet, bilgelik ve şefkatin aydınlanmış hali Nirvana’ya ulaşmak için bir çeşit programdır. Aşk kendimizi açmamıza izin verir.

Biraz daha olumlu bir ayrıntıyla bitirelim. Fransız filozof Simon de Beauvoir aşkın hayatlarımızı anlam kazandırdığını düşünür ancak neden aşık olduğumuzla daha az ilgilenip nasıl daha güzel aşk yaşarız konusuyla daha fazla ilgilenir. Var oluşumuzu gerekçelendirmek için başka birine bağlı olmak can sıkıntısı ve güç oyunlarına kolayca sebep olur. Bu tuzağa düşmemek için Beauvoir gerçekçi sevmeyi tavsiye eder çünkü böylesi mükemmel arkadaşlık gibidir. Sevgililer kendilerini keşfederken kendilerini aşarken ve yaşamlarına ve dünyaya birlikte değer katarken birbirlerine güç verir.

Neden aşık olduğumuzu asla bilemeyecek olsak da duygusal gelgitler olacağından emin olabiliriz. Korkutucu ve neşelidir, bize acı çektirir ve havalara uçurabilir. Belki kendimizi kaybederiz, belki kendimizi buluruz, kalp kırıcı olabilir ya da hayattaki en güzel şey olabilir. Anahtar ise keşfetme cesaretinde olabilir.